Dzień I. 7 listopada 2025 r.
godziny: 10:30 – 17:00
9:30 – 11:30 Rejestracja uczestników
10:30 – 11:15 Wykład przedkongresowy: Obrona cywilna i ochrona ludności – perspektywa rad i sejmików
Wykład wprowadzi uczestników w najważniejsze elementy współczesnego systemu ochrony ludności i obrony cywilnej – od ról i odpowiedzialności administracji rządowej oraz samorządów (województwo–powiat–gmina), przez planowanie i organizację reagowania, po koordynację służb, inspekcji i straży oraz współpracę z podmiotami społecznymi i prywatnymi. Szczególny nacisk zostanie położony na praktyczne narzędzia dla JST: aktualizację planów ochrony ludności i ewakuacji, systemy wczesnego ostrzegania i alarmowania, procedury komunikacji z mieszkańcami, a także na kulturę bezpieczeństwa i regularne ćwiczenia. Wykład uwzględni również perspektywę rad gmin i powiatów – ich funkcję kontrolną, budżetową i programotwórczą – tak, aby standardy bezpieczeństwa stały się trwałym elementem lokalnych polityk publicznych.
dr Jarosław Dolny – Ekspert Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego w zakresie obrony cywilnej
11:30 Uroczyste otwarcie III Krajowego Kongresu Przewodniczących Rad Gmin, Powiatów i Sejmików Województw: wystąpienia okolicznościowe
12:00 – 13:30 – Panel dyskusyjny: Rady i sejmiki organami wspólnoty samorządowej – jak budować więzi i współpracować z mieszkańcami?
Mija 35 lat od odrodzenia samorządu terytorialnego w Polsce – okresu, w którym rady i sejmiki odegrały kluczową rolę w kształtowaniu lokalnej demokracji. Choć przez dekady stanowiły fundament wspólnoty samorządowej, ich pozycja ustrojowa ulegała stopniowemu osłabieniu na rzecz organów wykonawczych. Panel będzie przestrzenią do refleksji nad tym, jak przywrócić właściwą równowagę i umocnić rolę rad i sejmików jako rzeczywistych przedstawicieli mieszkańców oraz jak skutecznie budować autorytet organów stanowiących.
Moderator:
Jakub Dorosz-Kruczyński – Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego
Paneliści:
Andrzej Andrysiak – Wydawca „Gazety Radomszczańskiej”, Prezes Stowarzyszenia Gazet Lokalnych
dr Grzegorz Grzelak – politolog, polityk, samorządowiec, wieloletni przewodniczący Sejmiku Samorządowego Województwa Gdańskiego oraz Sejmiku Województwa Pomorskiego
Maciej Kiełbus – Partner zarządzający w kancelarii ZIEMSKI&PARTNERS KANCELARIA PRAWNA Kostrzewska, Kołodziejczak i Wspólnicy sp.k.
prof. dr hab. Irena Lipowicz – Kierownik Katedry Prawa Administracyjnego i Samorządu Terytorialnego UKSW
prof. dr hab. Paweł Swianiewicz – Dyrektor Narodowego Instytutu Samorządu Terytorialnego
dr Cezary Trutkowski – Prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego
13:30 – 13:45 PRZERWA KAWOWA
SESJE RÓWNOLEGŁE
13:45 – 15:00 Jak obniżać koszty usług komunalnych, nie obniżając ich jakości
Rosnące koszty energii, pracy i materiałów stanowią poważne wyzwanie dla samorządów odpowiedzialnych za świadczenie usług komunalnych. Jednocześnie mieszkańcy oczekują wysokiej jakości i dostępności tych usług – niezależnie od warunków gospodarczych. Podczas wystąpienia skupimy się na kluczowych obszarach takich jak: gospodarka odpadami komunalnymi, czy wodno-ściekowa. Omówione zostaną konkretne mechanizmy pozwalające na racjonalizację wydatków. Zainspirujemy do szukania rozwiązań, które łączą efektywność ekonomiczną z odpowiedzialnością społeczną.
Moderator:
Maciej Kiełbus – partner zarządzający w kancelarii ZIEMSKI&PARTNERS KANCELARIA PRAWNA Kostrzewska, Kołodziejczak i Wspólnicy sp.k.
Paneliści:
Rafał Dąbrowski – Burmistrz Ostródy
Aleksander Galecki – Prezes Zarządu Nadarzyńskiej Spółdzielni Energetycznej
Sławomir Kiszkurno – Prezes Zarządu Portu Czystej Energii w Gdańsku
Jan Król – Członek Rady Fundatorów Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego
13:45 – 15:00 Rady i sejmiki wobec postępowań nadzorczych i sądowoadministracyjnych
Zajmiemy się praktycznymi problemami związanymi z udziałem rady lub sejmiku w postępowaniach przed sądami administracyjnymi – zarówno w sprawach skarg na uchwały lub zarządzenia, jak i w sprawach dotyczących legalności działań nadzorczych. Omówimy kluczowe zagadnienia formalne oraz to, jak radzić sobie z ograniczeniami wynikającymi z aktualnego modelu obsługi prawnej j.s.t. Będzie to również okazja do wymiany doświadczeń i wypracowania dobrych praktyk na rzecz wzmocnienia pozycji ustrojowej organów stanowiących w relacjach z nadzorem i sądami.
Moderator:
dr Katarzyna Szlachetko – radca prawny, nauczyciel akademicki
Paneliści:
Joanna Martyniuk-Placha – radczyni prawna
Anna Sokołowska – sędzia WSA w Szczecinie
Katarzyna Wypych – prawniczka, Przewodnicząca Rady Miejskiej w Piasecznie
15:00 – 15:45 PRZERWA OBIADOWA
15:45 – 17:00 Panel Dyskusyjny: Rola radnych w rozwiązywaniu konfliktów społecznych w planowaniu przestrzennym
Reforma planowania przestrzennego a w jej konsekwencji zmiany w sposobie zagospodarowania przestrzeni często wywołują napięcia i protesty mieszkańców. W tym kontekście rola radnych jako pośredników między wspólnotą a władzą wykonawczą nabiera szczególnego znaczenia. Zastanowimy się, jak radni mogą skutecznie uczestniczyć w procesach planistycznych, wspierać transparentność procedur oraz rozwiązywać lokalne konflikty wynikające z projektowanych zmian. Porozmawiamy o tym, jak analizować i oceniać uwagi zgłaszane w toku konsultacji oraz jak budować zaufanie społeczne wokół decyzji przestrzennych.
Moderator:
Jakub Dorosz-Kruczyński – Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego
Paneliści:
Kamil Olzacki – Adwokat, Prezes Zarządu Instytutu Metropolitalnego
Małgorzata Pachecka – Wójt Gminy Michałowice
Martyna Regent – członkini Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska
Jakub Pietruszewski – Dyrektor Pomorskiego Biura Planowania Regionalnego
15:45 – 17:00 Panel dyskusyjny: ABC Sprawnego Biura Rady
Zastanowimy się, jak skutecznie zorganizować pracę biura rady, aby zapewnić profesjonalne wsparcie legislacyjne, organizacyjne i komunikacyjne, szczególnie w świetle rosnących oczekiwań mieszkańców i stopnia skomplikowania spraw. Porozmawiamy również o możliwościach wykorzystania nowoczesnych technologii – narzędzi do prowadzenia sesji zdalnych, zarządzania obiegiem dokumentów czy prowadzenia konsultacji społecznych – które mogą usprawnić pracę rady i zwiększyć jej przejrzystość. Panel będzie okazją do wymiany doświadczeń i identyfikacji dobrych praktyk w organizacji zaplecza instytucjonalnego dla działalności radnych.
Moderator: Aleksander Galecki – prawnik
Paneliści:
Paweł Brola – Sekretarz Gminy i Miasta Chęciny, radny powiatu kieleckiego
Aleksandra Burlińska – Dyrektor Kancelarii Sejmiku Województwa Pomorskiego
Magdalena Olech – ekspertka samorządowego prawa pracy, ekspertka Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego
dr Bogusław Suwara – Sekretarz Miasta Wejherowa, II Wiceprzewodniczący Zarządu Krajowej Rady Forów Sekretarzy JST
19:30 Gala Rankingu Miast na prawach powiatu. Uroczysta kolacja
Dzień II. 8 listopada 2025 r.
godziny: 09:00 – 14:00
09:00 – 09:15 Wystąpienie: Jakie zmiany w regulacjach samorządu przygotowuje obecnie rząd?
Jacek Karnowski – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej
09:15 – 09:45 Wystąpienie: Rada XXI wieku – stosowanie AI i nowych technologii w pracach rady
Nowoczesne technologie coraz szybciej wkraczają w funkcjonowanie administracji publicznej, a sztuczna inteligencja (AI) staje się jednym z najważniejszych narzędzi transformacji cyfrowej. W wystąpieniu przedstawione zostaną możliwości ich wykorzystania w codziennej pracy rad gmin, powiatów i sejmików województw – od wspomagania analizy danych i tworzenia projektów uchwał, po komunikację z mieszkańcami i prowadzenie sesji.
Mateusz Dyrda – Prezes Stowarzyszenia Robotyków SKALP
09:45 – 10:30 Wystąpienie: Skuteczna komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna przewodniczącego rady i radnych
Komunikacja wewnętrzna, obejmująca relacje między radnymi, przewodniczącym i komisjami, ma kluczowe znaczenie dla sprawności działania, budowania wspólnego stanowiska i kultury pracy. Równie istotna jest komunikacja zewnętrzna – z mieszkańcami, lokalnym biznesem i organizacjami społecznymi – która wpływa na zaufanie do samorządu i zaangażowanie obywateli. Uczestnicy dowiedzą się, jak komunikować działania rady, jak przeciwdziałać dezinformacji, jak zarządzać sytuacjami kryzysowymi oraz jak wzmacniać widoczność działań rady w przestrzeni publicznej – offline i online.
Jerzy Majka – Przewodniczący Rady Miasta i Gminy Muszyna
Renata Nastańska – ekspertka ds. komunikacji strategicznej i społecznej
10:30 – 10:45 PRZERWA KAWOWA
SESJE RÓWNOLEGŁE
10:45 – 11:55 Sesja pytań i odpowiedzi: Skargi, wnioski i petycje – case studies
Podczas sesji zaprezentowane zostaną konkretne przypadki – zarówno trudne, jak i zakończone sukcesem – z praktyki komisji skarg, wniosków i petycji. Omówione zostaną najczęstsze błędy proceduralne, sposoby unikania formalizmu, rola przewodniczącego rady i komisji, a także dobre praktyki w komunikacji z wnioskodawcami. Sesja ma charakter praktyczny i warsztatowy – uczestnicy będą mogli skonfrontować swoje doświadczenia z realnymi przykładami i uzyskać odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania.
dr Rafał Budzisz – ekspert Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego
10:45 – 11:55 Praktyczne rozwiązania wyzwań kontroli – prezentacja dobrych praktyk
Skuteczność kontrolnej funkcji rady zależy nie tylko od zapisów ustawowych, ale także od organizacji pracy komisji rewizyjnych i komisji skarg, wniosków i petycji, wykorzystania uprawnień indywidualnych radnych oraz właściwego przygotowania formalnego i merytorycznego działań kontrolnych. Zaprezentowane zostaną rozwiązania wspierające efektywność kontroli samorządowej – od tworzenia planów, przez przeprowadzanie czynności kontrolnych, aż po formułowanie zaleceń i egzekwowanie ich wykonania. Porozmawiamy także o roli przewodniczącego rady i komisji w ochronie niezależności kontrolnej oraz o sposobach radzenia sobie z ograniczonym dostępem do informacji.
Sławomir Brodziński – Przewodniczący Rady Miejskiej Będzina, wielokrotny radny, Naczelnik Wydziału Polityki Społecznej w Starostwie Powiatowym w Będzinie
dr Justyna Przedańska – Zastępca redaktora naczelnego i sekretarz redakcji kwartalnika „Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych” (2009–2014 redaktor prowadzący oraz sekretarz kolegium); sekretarz redakcji miesięcznika „Samorząd Terytorialny” (2009–2014 redaktor prowadzący)
11:55 – 12:10 PRZERWA KAWOWA
12:10 – 13:30 Panel Dyskusyjny: Patrząc dalej niż granice gminy: współpraca gmin, powiat i metropolia 2035 w strategiach radnych
Panel poświęcony będzie praktycznym sposobom koordynacji usług publicznych w skali ponadgminnej. Porozmawiamy o roli powiatów w układach metropolitalnych, o związkach i porozumieniach między JST, o modelach governance łączących odpowiedzialność polityczną, kontrolę rad i partycypację mieszkańców. W tle – presja demograficzna, transformacja energetyczno-klimatyczna oraz nowe technologie w planowaniu i zarządzaniu usługami.
Moderator:
Jakub Dorosz-Kruczyński – Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego
Paneliści:
dr Grzegorz Kubalski – Wicedyrektor Biura Związku Powiatów Polskich
Małgorzata Pachecka – wójt gminy Michałowice, członkini zarządu Stowarzyszenia Metropolia Warszawa
Jerzy Stępień – Przewodniczący Rady Fundatorów Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego
dr hab. Jakub Szlachetko – adwokat, Przewodniczący Rady Instytutu Metropolitalnego
13:30 – 14:00 Zamknięcie wydarzenia, podsumowanie Kongresu.
14:00 – 15:00 Lunch
Uwaga. Organizator zastrzega sobie możliwość zmian w programie wydarzenia.
Zobacz, gdzie jeszcze jesteśmy!